Edukacja
Szkoła na poziomie podstawowym, gimnazjalnym i licealnym powinna służyć kształtowaniu postaw obywatelskich, wyrównywaniu szans edukacyjnych i niwelować różnice społeczne, ekonomiczne i środowiskowe.
Z tych powodów Stronnictwo Demokratyczne wspiera
- jak najszybsze wprowadzenie obowiązku szkolnego dla 6-latków;
- wszelkie działania służące wyrównywaniu poziomu szkół wiejskich i małomiasteczkowych z poziomem szkół wielkomiejskich.
Zdaniem Stronnictwa Demokratycznego polska szkoła powinna być neutralna światopoglądowo, uczyć tolerancji i nowoczesnego patriotyzmu, kształtować kapitał społeczny oraz świadomość obywatelską i europejską młodych Polaków.
W programach nauczania należy położyć nacisk na kształtowanie kreatywności i umiejętności zdobywania informacji.
Stronnictwo Demokratyczne opowiada się za
- zwiększeniem liczby godzin nauczania przedmiotów ścisłych, w tym informatyki;
- wycofaniem nauczania religii ze szkół publicznych, a do czasu wycofania – za nie uwzględnianiem oceny z religii przy wyliczaniu średniej ocen ucznia;
- prowadzeniem przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje edukacji seksualnej dopasowanej do wieku uczniów w szkołach publicznych wszystkich szczebli;
- wprowadzeniem w liceach nauczania elementów prawa w tym prawa konstytucyjnego, a także podstaw filozofii
- przywróceniem szkolnictwa zawodowego o profilu odpowiadającym potrzebom rynku pracy – oznacza to konieczność ścisłej współpracy takich szkół z jednostkami gospodarczymi.
Szkoła musi zapewnić pełne bezpieczeństwo swoim uczniom. Konieczna jest zatem
- bezwzględna walka z przemocą w szkole oraz ochrona dzieci przed możliwymi patologiami
W zakresie organizacji oświaty Stronnictwo Demokratyczne postukuje następujące zmiany:
- zniesienie Karty Nauczyciela – w ten sposób możliwe będzie podniesienie najniższego w Europie pensum nauczycielskiego, zracjonalizowanie wydatków w oświacie oraz zróżnicowanie wynagrodzeń nauczycieli w zależności od efektów ich pracy, a tym samym znaczące podniesienie wynagrodzeń dla nauczycieli najlepszych;
- zniwelowanie dzisiejszego upartyjnienia i uzależnienia od lokalnych układów decyzji o powołaniu na stanowisko dyrektora szkoły – m.in. poprzez większą jawność konkursów i zapewnienie realnego wglądu w przebieg procedur konkursowych ze strony rodziców, kuratorium, nauczycieli z danej szkoły oraz przedstawicieli samorządu.
Szkolnictwo wyższe musi sprostać zadaniu, jakim jest wykształcenie młodych Polaków na takim poziomie, aby mogli oni z jak najlepszymi szansami konkurować na rynku pracy w Europie.
Stronnictwo Demokratyczne uważa, że należy odejść od fikcji, jaką jest bezpłatność studiów wyższych. Większość studentów płaci za swoje studia – bądź studiując na uczelniach publicznych w trybie studiów zaocznych lub wieczorowych, bądź studiując na uczelniach prywatnych. Trudno uzasadnić też sytuację, że ci , którzy za studia nie płacą, gdyż zostali przyjęci na kierunki dzienne na renomowanych uczelniach publicznych, są na ogół zamożniejsi od tych, którzy swoje studia musza opłacać.
Opowiadamy się za
- wprowadzeniem dla wszystkich studentów czesnego pokrywającego część związanych z procesem edukacji kosztów ponoszonych przez uczelnie.
Towarzyszyć temu musi:
- rozbudowany system stypendiów socjalnych dla studentów z biedniejszych rodzin;
- rozbudowany system kredytowania studiów;
- system stypendiów naukowych dla studentów uzyskujących najlepsze wyniki w nauce;
- wprowadzenie jasnych zasad pomocy państwa dla szkół wyższych – tak aby mogły z nich korzystać także uczelnie prywatne
Studia wyższe powinny być najważniejszą inwestycją młodego człowieka w swoją przyszłość. System finansowego wsparcia ze strony państwa dla poszczególnych kierunków studiów musi uwzględniać informację zwrotną ze strony rynku pracy na temat dostosowania programów nauczania uczelni do potrzeb tego rynku. Działanie to musi bazować na wykorzystaniu statystyk zatrudnienia absolwentów uczelni. By tak było, konieczne jest, by państwo:
- prowadziło stałą analizę faktycznych potrzeb rynku pracy i informowało o tym młodzież podejmującą studia;
- dbało o dostosowanie programów nauczania w szkołach średnich do wymagań szkolnictwa wyższego;
- zachęcało szkoły wyższe do dostosowywania profili kształcenia do istniejących na rynku pracy potrzeb i stwarzania możliwości ściślejszego powiązania kształcenia teoretycznego z praktyką i potrzebami pracodawców.
Kultura
Zdaniem Stronnictwa Demokratycznego obowiązkiem państwa jest tworzenie ram prawnych i finansowych dla rozwoju kultury prawdziwie wolnej, nieskrępowanej żadnymi barierami światopoglądowymi, politycznymi czy cenzuralnymi.
W tak zdefiniowanej roli państwa władze publiczne muszą stać na straży wolności wypowiedzi artystycznej i objąć mecenatem państwowym niektóre sfery kultury i narodowego dziedzictwa przy jednoczesnym powstrzymaniu się przed zawłaszczaniem lub polityzacją jakichkolwiek instytucji, które służą przekazywaniu treści kultury.
Stronnictwo Demokratyczne dążyć będzie do:
- finansowania kultury z budżetu państwa (bez środków europejskich i samorządowych) na poziomie co najmniej 1% wszystkich wydatków budżetowych.
Uzyskane w ten sposób dodatkowe środki na finansowanie kultury powinny naszym zdaniem być w pierwszej kolejności skierowane na:
- zwiększenie nakładów na ratowanie zabytków;
- zwiększenie nakładów na cyfryzację i udostępnianie archiwów i zbiorów bibliotecznych;
- rozbudowę systemu państwowych grantów i stypendiów dla twórców.
Stronnictwo Demokratyczne krytycznie ocenia obecny stan mediów publicznych. Telewizja Polska i Polskie Radio są zarządzane nieefektywnie, zatrudniają kilka razy więcej pracowników niż media prywatne, marnotrawią publiczne pieniądze, a ich misyjny charakter jest coraz bardziej wątpliwy. Stronnictwo Demokratycznego uważa, że czas na ratowanie publicznych mediów minął. Nie ma sensu dalsze pompowanie publicznych środków w tak nieefektywne, skostniałe i odstające od współczesnych realiów instytucje, jakimi są w Polsce media publiczne. Dlatego opowiadamy się za:
- prywatyzacją Telewizji Polskiej i Polskiego Radia;
- stworzeniem (wzorem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej) specjalnego funduszu w wysokości dzisiejszych wpływów z abonamentu, o którego środki mógłby aplikować dowolny nadawca pragnący wyprodukować i wyemitować program o charakterze misyjnym.