Stronnictwo Demokratyczne uznaje prawo swoich członków do samodzielnego decydowania w sprawach, w których narzucenie jednolitego poglądu mogłoby powodować konflikt sumienia. Klauzulą sumienia obejmujemy ewentualne zmiany w obowiązującej ustawie dot. przerywania ciąży, a także problem eutanazji na życzenie chorego oraz kwestię legalizacji tzw. miękkich narkotyków. W tych sprawach Stronnictwo Demokratyczne nie będzie nakładać na swoich członków dyscypliny w głosowaniach.
Kobiety i mężczyźni – równość szans i praw
Stronnictwo Demokratyczne będzie promować i wspomagać wszelkie działania na rzecz równości płci – w obszarze rynku pracy, zniesienia nierówności płacowych, w dostępie do edukacji i informacji oraz w procesie podejmowania decyzji.
W ciągu ostatnich dekad nastąpiły istotne zmiany w zakresie wyrównywania pozycji kobiet i mężczyzn – czego przykładem jest wprowadzenie nakazu umieszczania na listach wyborczych nie mniej niż po 35% kobiet i mężczyzn, czy zrównanie wieku emerytalnego. Jednak nadal dominują tradycyjne i dyskryminujące kobiety standardy ról społecznych. Posiadanie dziecka jest nadal większą barierą kariery zawodowej dla kobiet niż dla mężczyzn. Nierówności widoczne są najwyraźniej na poziomie płac, gdyż kobiety pracujące na tych samych stanowiskach co mężczyźni, zarabiają na ogół mniej. Dużym utrudnieniem dla godzenia życia zawodowego z rodzinnym jest brak żłobków i przedszkoli.
Chcemy to zmienić. Uważamy za konieczne:
- uchwalenie ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn jako prawnej podstawy realizacji polityki równościowej na szczeblu ogólnokrajowym i lokalnym;
- wprowadzenie do Kodeksu pracy zasady, iż łamanie przepisu zakazującego dyskryminacji płacowej ze względu na płeć groziłoby podobnymi sankcjami, jak w przypadku łamania innych przepisów Kodeksu pracy; będziemy także zachęcać pracodawców i związki zawodowe do zawarcia umowy społecznej w tej sprawie;
- szerokie wprowadzenie problematyki równości płci do programów edukacyjnych – powinny one prowadzić do ukształtowania u dzieci i młodzieży przeświadczenia o równości szans, praw i obowiązków kobiet i mężczyzn w życiu publicznym, w środowisku pracy oraz w rodzinie;
- zapewnienie przez państwo miejsc w żłobkach dla co najmniej 1/3 dzieci w wieku poniżej 3 roku życia oraz miejsc w przedszkolach dla wszystkich dzieci w wieku przedszkolnym, których rodzice sobie tego życzą;
- uruchomienie programu budowy żłobków i przedszkoli współfinansowanego w równych proporcjach przez budżet państwa i budżety gmin;
- rzeczywiste – a nie tylko formalne – zrównanie praw ojców w sytuacji rozwodu i związanej z nim egzekucji ich praw wobec dzieci;
- zwiększenie skuteczności ściągalności alimentów i zagwarantowanie państwowej, bezpłatnej i skutecznej pomocy prawnej dla osób próbujących wyegzekwowanie należnych im alimentów.
Rodzina i związki partnerskie
Potrzebą każdego dojrzałego człowieka jest budowa więzi z bliską mu osobą. Najczęściej realizowana jest ona w formie małżeństwa mężczyzny i kobiety. Ale coraz częściej dwoje ludzi żyje razem i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe nie będąc małżeństwem. Nieraz – jak
w przypadku wielu par heteroseksualnych – jest to kwestia wyboru. Bywa też i tak – jak w przypadku par homoseksualnych – że jest to kwestia prawnej niemożności jakiegokolwiek formalnego usankcjonowania związku, w jakim żyją.
Chcemy to zmienić. Będziemy dążyć do:
- wprowadzenia do polskiego systemu prawnego instytucji związku partnerskiego, zarówno dla par hetero- i homoseksualnych, rejestrowanego w formie umowy cywilno-prawnej w Urzędzie Stanu Cywilnego;
- przyznania partnerom rejestrującym związek partnerski prawa m.in. do informacji o stanie zdrowia i dalszym trybie leczenia partnera, pochowania zmarłego partnera, dziedziczenia, opodatkowania na takich zasadach jak małżeństwa.
Narodziny dziecka – w wyniku świadomej decyzji jego rodziców – są dla rodziny szczęśliwym wydarzeniem. Niestety w Polsce bardzo powszechne jest zjawisko zachodzenia w ciąże przez nastolatki. Powodem jest tutaj brak wiedzy na temat antykoncepcji oraz utrudniony – proceduralnie bądź ekonomicznie – dostęp do środków antykoncepcyjnych.
Polityka prorodzinna państwa nie przewiduje wsparcia dla osób, które cierpią z powodu niepłodności. Wspomagana prokreacja (metodą in vitro) jest w Polsce nieuregulowana prawnie, dostępna tylko w placówkach prywatnych i bardzo droga – co pozbawia tej możliwości leczenia pary niezamożne.
Sposób wykonywanie obowiązującej ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1993 roku bardzo często łamie prawa kobiet do przerywania ciąży w przypadkach przez prawo dopuszczalnych.
Będziemy działać na rzecz:
- wprowadzenia do szkół wszystkich szczebli dostosowanej do wieku edukacji seksualnej – tak by młodzi ludzie wchodzący w dorosłość posiadali pełną wiedzę na temat własnej seksualności oraz metod zapobiegania nieplanowanej ciąży i zakażeniom przenoszonym drogą płciową;
- łatwej dostępności do nowoczesnych środków antykoncepcyjnych i ich refundacji przez NFZ;
- powszechnej dostępności do bezpłatnych badań prenatalnych dla kobiet ciężarnych powyżej 35 roku życia;
- ścisłego przestrzegania ustawowych warunków dopuszczalności przerywania ciąży – w sytuacji, gdy takie warunki wystąpią, publiczny zakład opieki zdrowotnej nie może kierować się klauzulą sumienia i odmówić wykonania zabiegu;
- przyjęcia ustawy o in vitro, zgodnie z którą ta metoda wspomagania prokreacji będzie stosowana w sposób najbardziej efektywny i refundowana z NFZ;
- prawnego uregulowania tzw. macierzyństwa zastępczego.
Testament życia
Każdy z nas ma prawo do godnej śmierci. Częste są przypadki, gdy czyjeś życie – bez świadomości chorego, a przy pełnej wiedzy medycznej o nieuchronnym końcu – podtrzymywane jest przy pomocy środków technicznych i farmakologicznych. Uważamy, że biorąc pod uwagę taką właśnie perspektywę, każdy z nas powinien mieć prawo wcześniejszego zadecydowania o swoim losie.
Opowiadamy się za:
- wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego instytucji tzw. testamentu życia, w ramach którego w pełni świadomy człowiek miałby prawo zadecydować, czy w przypadku nieuleczalnej i pozbawiającej go świadomości choroby, należy kontynuować zabiegi podtrzymujące życie, czy też należy od takich zabiegów odstąpić.
Państwo neutralne światopoglądowo
Bronimy konstytucyjnej zasady rozdziału państwa i kościoła. Szanujemy polską tradycję i kulturę ukształtowaną w dużej mierze przez wartości chrześcijańskie, ale zdecydowanie opowiadamy się za neutralnością światopoglądową wszystkich instytucji państwa. Z tych powodów:
- akceptujemy obecność symboli religijnych w przestrzeni publicznej, ale uważamy, że wszelkie instytucje państwowe, a zwłaszcza miejsca sprawowania władzy publicznej, powinny być wolne od symboli religijnych;
- opowiadamy się za wycofaniem religii ze szkół publicznych;
- domagamy się, by – do czasu wycofania religii ze szkół – ocena z religii była odnotowywana na odrębnym świadectwie;
- jesteśmy za likwidacją Funduszu Kościelnego i zastąpienia go możliwością przeznaczenia przez każdego obywatela 0,3% odprowadzonego podatku na wybrany przez niego kościół.